Các bà mẹ Nhật từ lâu đã nổi tiếng với phong cách nuôi con kết hợp giữa sự kỷ luật và lòng yêu thương một cách tinh tế. Trong suy nghĩ của họ, việc nuôi dưỡng một đứa trẻ không chỉ đơn thuần là đảm bảo đủ bữa ăn và giấc ngủ, mà còn là hành trình hình thành nhân cách, cảm xúc và khả năng tự lập. Nhưng điều đặc biệt hơn cả, là hành trình đó không loại bỏ bản thân người mẹ – mà luôn đặt người mẹ vào một vị trí cần được chăm sóc, yêu thương và phát triển song hành với đứa trẻ.
II. Thói quen chăm sóc con nhỏ
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật – không chỉ là dinh dưỡng, mà là giáo dục vị giác
Tại Nhật Bản, hành trình ăn dặm bắt đầu với một tinh thần rất khác. Không vội vàng, không ép buộc – các bà mẹ Nhật giới thiệu thực phẩm cho con theo từng giai đoạn, từ loãng đến đặc, từ đơn giản đến phức tạp. Ở những tháng đầu, trẻ được làm quen với nước gạo và rau củ nghiền, để sau đó từng bước tiếp cận với thực phẩm gia đình.
Cách tiếp cận này giúp trẻ mở rộng khẩu vị, không kén ăn và dần hình thành một thái độ tích cực với bữa ăn. Không những vậy, việc để trẻ tự xúc ăn, dù có rơi vãi đôi chút, lại chính là một bước đầu của sự tự lập. Với các bà mẹ Nhật, việc ăn là một hoạt động giáo dục quan trọng, và mỗi bữa ăn đều mang theo một thông điệp yêu thương.
Khuyến khích tính tự lập – bài học từ những điều giản dị
Ngay từ nhỏ, trẻ em Nhật đã được khuyến khích tự làm những việc phù hợp với độ tuổi. Có thể là xếp lại đồ chơi sau khi chơi xong, tự chọn bộ đồ yêu thích cho hôm nay, hay cùng mẹ chuẩn bị bữa sáng với một đĩa trái cây.
Những việc tưởng chừng đơn giản ấy lại là nền tảng để trẻ hiểu về trách nhiệm, sự cộng tác và niềm vui trong lao động. Trong khi đó, người mẹ cũng có thêm những khoảng thở để chăm lo cho bản thân. Đó là một chu trình hài hòa, nơi cả mẹ và con cùng lớn lên mỗi ngày.
Câu chuyện từ mẹ Nhật: Niềm vui giản dị trong từng khoảnh khắc
Chị Yuki – một bà mẹ sống tại Osaka – chia sẻ rằng điều quan trọng nhất trong việc nuôi con không phải là làm được bao nhiêu điều cho con, mà là được cùng con tạo ra những kỷ niệm ý nghĩa. “Có những buổi chiều, chúng tôi cùng nhau làm onigiri – con tôi nắn méo mó, còn tôi thì ngồi cười. Khoảnh khắc đó không hoàn hảo, nhưng là những gì tôi luôn ghi nhớ."
Chính cách nghĩ này giúp nhiều bà mẹ Nhật vượt qua áp lực làm mẹ toàn năng, để chọn làm người bạn đồng hành hạnh phúc.
III. Chăm sóc bản thân – bí quyết bền vững của người mẹ Nhật
Giữ sự cân bằng: Bí mật từ thói quen hàng ngày
Giữa lịch trình dày đặc của việc nội trợ, chăm con và thậm chí cả công việc công sở, các bà mẹ Nhật vẫn tìm ra cho mình cách để cân bằng. Họ thường có lịch trình rõ ràng: buổi sáng chuẩn bị bữa ăn và đưa con đi học, buổi trưa tranh thủ tập yoga hoặc đi bộ, và buổi tối là thời gian thư giãn với một tách trà hoặc vài trang sách.
Dù không quá cầu kỳ, những khoảnh khắc ấy giúp người mẹ tái tạo năng lượng – như một “reset” tinh thần cần thiết để tiếp tục hành trình làm mẹ.
Chăm sóc tinh thần – yếu tố không thể thiếu trong quá trình làm mẹ
Người mẹ hạnh phúc sẽ nuôi dưỡng một đứa trẻ hạnh phúc – đó là một trong những quan điểm nuôi dạy con phổ biến tại Nhật. Chính vì vậy, các bà mẹ ở đây rất chú trọng đến việc chăm sóc tinh thần.
Thiền định mỗi sáng vài phút, ghi chép lại những điều khiến họ biết ơn, hoặc đơn giản là trò chuyện cùng một người bạn mẹ khác – tất cả đều giúp tinh thần người mẹ vững vàng hơn. Đặc biệt, văn hóa chia sẻ kinh nghiệm giữa các mẹ cũng được khuyến khích thông qua các buổi gặp mặt, lớp học nuôi con hoặc cộng đồng trực tuyến.
IV. Hướng dẫn thực tiễn – bắt đầu từ những thói quen nhỏ
Nếu bạn đang muốn áp dụng phong cách chăm sóc con cái và bản thân của các bà mẹ Nhật, hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong nhịp sống hàng ngày.
Trước tiên, hãy thử thay đổi cách bạn chuẩn bị bữa ăn cho con – đừng chỉ nghĩ đến chuyện “cho ăn đủ” mà hãy tạo ra trải nghiệm ẩm thực vui vẻ. Một bữa cháo rau củ nấu loãng, trình bày bắt mắt, có thể giúp con yêu thích món ăn thay vì phải ép.
Thứ hai, dành cho con thời gian chất lượng mỗi ngày – chỉ cần 15 đến 30 phút không thiết bị điện tử, chỉ có trò chuyện, chơi cùng hoặc cùng nhau làm bánh. Những khoảnh khắc này giúp xây dựng sự kết nối sâu sắc mà không cần quá nhiều thời gian.
Và đừng quên bản thân bạn. Hãy chọn một khoảng thời gian cố định mỗi ngày – sáng sớm hoặc tối muộn – để ngồi yên với một ly trà, đọc vài trang sách hoặc viết vài dòng nhật ký. Duy trì thói quen vận động nhẹ như đi bộ quanh nhà, kéo giãn cơ thể, hoặc đơn giản là hít thở sâu cũng đã đủ tạo ra sự thay đổi tích cực.
Cuối cùng, nếu có thể, hãy tham gia một nhóm mẹ khác – online hoặc offline – nơi bạn có thể chia sẻ những điều mình trải qua, tìm sự đồng cảm và những lời khuyên thực tế.
Khi những hành động nhỏ này trở thành thói quen, bạn sẽ cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt trong cách mình chăm sóc con – và quan trọng hơn, trong cách bạn chăm sóc chính mình.
V. Khi hành trình làm mẹ trở thành hành trình trưởng thành
Phong cách nuôi dạy của các bà mẹ Nhật không chỉ là những nguyên tắc kỹ thuật. Đó là cả một hệ tư duy về sự cân bằng, sự gắn kết và sự phát triển toàn diện – không chỉ cho con, mà cho cả mẹ. So với mẹ Việt Nam – nơi tình cảm là trung tâm, hay mẹ phương Tây – nơi đề cao cá nhân và tự do, mẹ Nhật mang lại một góc nhìn khác: sự tỉ mỉ, kỷ luật và tinh tế trong từng lựa chọn nuôi con và chăm mình.
Không có phương pháp nào là tuyệt đối đúng, nhưng có những bài học chúng ta có thể học hỏi. Hãy chọn cho mình một con đường làm mẹ phù hợp – không áp lực, không so sánh – mà trọn vẹn và đầy cảm hứng như chính cách các bà mẹ Nhật đã làm. Vì suy cho cùng, hành trình làm mẹ cũng là hành trình để mỗi người phụ nữ trưởng thành một lần nữa – với tình yêu, sự kiên nhẫn và những khoảnh khắc không thể thay thế.